پیچ دو سر رزوه چیست

همانطور که در مقالات اخیر در مورد پیچ ها صحبت کردبم اکثر پیچ ها دارای گل آچارخور ، آلن خور و… هستند اما پیچ هایی با نام پیچ دو سررزوه یا پیچ دو سر شناخته می شود که استاندارد پیچ دو سر رزوه ، Din 938 است و این پیچ فاقد گل می باشد که در دو طرف خود دارای رزوه و فقط قسمتی از وسط پیچ دارای سادگی است و دلیل سادگی هم این است که پیچ تا محل مورد نظر سفت شود  و اگر پیچ این سادگی را نداشته باشد و کلا رزوه باشد پیچ استاد بولت نام دارد که با استاندارد Din 975 شناخته می شود.

دلایل استفاده از پیچ دوسررزوه

1. زمانی که قرار است پیچ قبل از قطعه بسته شود و بعد از نصب قطعه مهره پیچ بسته شود

مثال منیفول و سر سیلندر  وپلوس های خودرو در بعضی موارد پیچ چرخ خودروهای سنگین و…

2.کم کردن فشار در زمان بسته شدن پیچ و جلوگیری از هرز شدن رزوه در قطعات با الیاژ ضعیف تر(ابتدا پیچ دو سررزوه تا حد نیاز روی قطعه بسته شده و بعد از قرار گیری قطعه مهره روی قطعه تا حد نیاز سفت میشود و فشار اضافی برروی قسمت رزوه شده کاهش میابد)

3.در اتصالات فلنجی برای استحکام بالاتر از پیچ دو سررزوه یا استاد بولت ها استفاده میشود

و…

برای آسان تر شدن بستن پیچ های دو سررزوه از بوکس های مخصوصی استفاده می شود

بوکس های دو سر رزوه معمولا درپک های چهار سایز است

استانداردهای پیچ دو سر رزوه

برای تولید پیچ دو سر رزوه استانداردهای متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ مهم‌ترین آن‌ها:

استاندارد ASTM

• ASTM A193 – برای پیچ‌ها در سرویس‌های دما و فشار بالا
  • گریدهای رایج: B7, B7M, B16, B8, B8M
• ASTM A194 – استاندارد مهره‌های هم‌رده با Stud Bolt
  • گریدهای رایج: 2H, 7, 8, 8M

استانداردهای ابعادی

ASME B18.2.1 – الزامات ابعادی اتصالات

ASME B16.5 – ابعاد فلنج و میزان طول پیچ مورد نیاز

کاربرد پیچ دو سر رزوه

• صنایع نفت و گاز
• اتصال فلنج‌های خطوط لوله
• اتصال تجهیزات تحت فشار مانند مخازن، رآکتورها و پمپ‌ها
• 2. پتروشیمی و پالایشگاه
• سرویس‌های بخار
• محیط‌های اسیدی و قلیایی
• سیستم‌های عملیاتی با نوسان دمایی
• 3. تاسیسات و سازه
• اتصالات سنگین
• نصب تجهیزات صنعتی
• سازه‌های فلزی با نیاز به مقاومت بالا
• 4. ماشین‌سازی و خودرو
• اتصال قطعاتی که نیاز به مقاومت پیچشی و کششی بالا دارند

انواع پیچ دو سر رزوه

1. پیچ دو سر رزوه میلیمتری: پیچ دو سر رزوه میلیمتری پیچی است که دارای سایزهای میلیمتری است و با استاندارد Din نیز شناخته می شود

• پیچ دو سر رزوه اینچی: پیچی است که با سایز بندی های اینچی شناخته می شود مانند 8/3×16/5

• دوسررزوه معمولی: پیچ دو سر رزوه معمولی پیچی است که دو طرف یک سایز و یک گام دارد

• پیچ دو سر زوه تبدیلی:هر طرف این پیچ دارای سایز یا گام متفاوتی است

1- مثال: پیچ دو سرزوه  1.5×10×1.75×12

 

2- پیچ دو سر رزوه ریز و درشت

 

و همچنین باید بدانیم که در پیچ دوسررزوه تبدیلی دوسر آن فقط 1 سایز اختلاف دارند  مثال 10×12و12×14و….

جدول سایزبندی پیچ دو سررزوه تبدیلی

و در طرفی که سایز بزرگتر است دارای گام درشت تری است

و از کاربرد پیچ  دو سر رزوه تبدیلی این است که به عنوان مثال در پلوس ماشین سایز پیچ 10 است ولی به هر دلیلی این سایز از 10 به 12 تبدیل شده است در اینطور موارد پیش آمده ما از پیچ دو سر رزوه 12×10 استفاده می کنیم

• پیچ دو سر رزوه چوب: پیچ دو سر رزوه چوب ،پیچی است که در یک طرف پیچ خودکار است، ودر طرف دیگر رزوه میلیمتری که با مهره بسته میشود

پیچ دو سر رزوه چوب برای اتصالات چوبی اعم از نئوپان،ام دی اف،الوار،چوب نرم و چوب سخت و… مورد استفاده قرار می گیرد و همچنین از این پیچ در ساختمان و نصب انواع روشویی ها به دیوار بوسیله رول پلاک نیز استفاده میشود

متریال پیچ دو سر رزوه

1. آهن: پیچ دو سر رزوه آهن پیچی است که از متریال فراوان و ارزان قیمت آهن ساخته می شود بیشتر پیچ های دو سر رزوه از این آلیاژ ساخته می شود یکی از مشکلات متریال آهن مقاوم نبودن نبودن در برابر فشار، رطوبت و خوردگی است که این مشکل را می توان با آبکاری تا حدودی حل کرد ولی به مرور زمان و از بین رفتن آبکاری پیچ باز نیز دچار آسیب می شود
2. استیل: پیچ  دو سر رزوه استیل از آلیاژ استنلس استیل ساخته می شود و خاصیت این پیچ این است که ضد زنگ و مقاوم در برابر خوردگی است پیچ های دو سر رزوه استیل همانند دیگر پیچ ها در گریدهای 304,304l,316,316l ساخته می شود که در مقاله                   کامل مبحث را توضیح داده ایم.
3. خشکه: متریال خشکه به دلیل استفاده از آلیاژهای مختلف اعم از 10B21 ، CK45 ، MO40 و VCN در ساخت باعث شده پیچ دو سر رزوه خشکه به مقاومت و استحکام کششی و تنشی بالاتی نسبت به سایر آلیازها برسد و در مواردی که فشار زیادی به پیچ وارد می شود و نیاز به مقاومت بالایی هست مورد استفاده قرار می گیرد

نکات مهم هنگام نصب

• استفاده از گریس مخصوص یا anti-seize برای جلوگیری از گیرپاچ
• رعایت گشتاور سفتی مطابق استاندارد ASME
• سفت کردن مهره‌ها با ترتیب ستاره‌ای (Star Pattern) برای توزیع یکنواخت فشار
• بررسی دوره‌ای برای اطمینان از عدم شل‌شدگی

جمع‌بندی

پیچ دو سر رزوه به دلیل قابلیت تحمل فشار، امکان مونتاژ و دمونتاژ سریع، توزیع مناسب تنش و مقاومت بالا به یکی از کلیدی‌ترین اجزای اتصال صنعتی تبدیل شده است. شناخت استانداردها، مواد، کاربردها و روش نصب صحیح آن نقش بسیار مهمی در افزایش ایمنی و دوام اتصال دارد.